ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی [مقایسه مزایا + موارد استفاده]

چکیده مطالب:

ماموگرافی و سونوگرافی چیست؟ + کاربردها
فرق ماموگرافی با سونوگرافی سینه + مزایای هر دو روش
ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی؟
تفسیر نتایج ماموگرافی و سونوگرافی سینه
بهترین سن و زمان انجام ماموگرافی

تصمیم‌گیری درباره اینکه برای تشخیص بیماری‌های سینه، ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی، چالش‌برانگیز است. چون هر دو روش تصویربرداری مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند که می‌توانند در تشخیص زودهنگام و دقیق بیماری‌ها مؤثر باشند. در این مقاله از وبلاگ دکتر مردانی، به مقایسه جامع، مزایا و کاربردهای این دو روش می‌پردازیم و در نهایت به شما کمک می‌کنیم تا با بررسی تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی، بهترین انتخاب را داشته باشید.

چه عناوینی در این مقاله می‌خوانیم؟

ماموگرافی چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

ماموگرافی به انگلیسی Mammography یک روش تصویربرداری پزشکی است که از اشعه ایکس با دوز پایین برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت سینه استفاده می‌کند. ماموگرافی به‌عنوان یک ابزار غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه به کار می‌رود.

ماموگرافی چیست و کاربردها — تشخیص زود هنگام سرطان سینه با ماموگرافی

ماموگرافی در کنار معاینات منظم پزشکی و خودآزمایی ماهیانه سینه، نقش مهمی در شناسایی زودرس و افزایش شانس درمان موفقیت‌آمیز سرطان سینه ایفا می‌کند.

سونوگرافی چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

سونوگرافی به انگلیسی Ultrasound یا Sonography یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر زنده از داخل بدن استفاده می‌کند. این روش به دلیل ایمنی و عدم استفاده از اشعه‌های مضر، بسیار محبوب است. تشخیص بارداری و تشخیص بیماری‌های مختلف اندام‌های داخلی بدن، از جمله کاربردهای سونوگرافی است.

سونوگرافی چیست و کاربردها — سونوگرافی بارداری از انواع روش های سونوگرافی است.

تفاوت های ماموگرافی و سونوگرافی در چیست؟

اگر می‌خواهید با تفاوت های سونوگرافی و ماموگرافی بیشتر آشنا شوید. باید بدانید که یکی از دلایل فرق ماموگرافی و سونوگرافی استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا در سونو و استفاده از اشعه ایکس در ماموگرافی سینه است.

در جدول زیر به طور کامل درباره تفاوت سونوگرافی با ماموگرافی صحبت می‌کنیم.

ویژگی	ماموگرافی	سونوگرافی
نوع تصویربرداری	استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین	استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا
کاربرد اصلی	غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان	بررسی توده‌ها و ناهنجاری‌های پستان، بررسی بارداری
گروه هدف	بانوان بالای 40 سال، بانوان با سابقه خانوادگی سرطان	بانوان زیر 40 سال، بانوان دارای بافت متراکم پستان
مزایا	تشخیص دقیق‌تر توده‌های کوچک و میکروکلسیفیکاسیون‌ها	بدون استفاده از اشعه، مناسب برای بررسی‌های مکرر
محدودیت‌ها	دقت کمتر در سینه هایی با بافت متراکم	احتمال نشان ندادن توده‌های کوچک یا میکروکلسیفیکاسیون‌ها

مزایای ماموگرافی

یکی از مهم‌ترین مزایای ماموگرافی تشخیص زودهنگام سرطان سینه است (همیشه تشخیص بهتر از درمان است). ماموگرافی که ماموگرام هم نام دارد، یکی از ابزارهای مهم در تشخیص و مدیریت بیماری‌های پستان است که دارای مزایای متعددی است از جمله:

تشخیص زودهنگام سرطان پستان: ماموگرافی می‌تواند توده‌های کوچک و حتی کلسیفیکاسیون‌ های سینه را که ممکن است نشان‌دهنده سرطان پستان باشند، در مراحل اولیه شناسایی کند. این تشخیص زودهنگام می‌تواند به درمان موفق‌تر و کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان پستان کمک کند.
غربالگری مؤثر: ماموگرافی به‌عنوان یک روش غربالگری استاندارد برای زنان بالای 40 سال توصیه می‌شود. این روش می‌تواند تغییرات غیرطبیعی در بافت پستان را قبل از بروز علائم بالینی شناسایی کند.
دقت بالا: ماموگرافی به دلیل استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین، تصاویر دقیقی از بافت پستان ارائه می‌دهد که به پزشکان کمک می‌کند تا ناهنجاری‌ها را با دقت بیشتری تشخیص دهند.
راهنمایی در بیوپسی: ماموگرافی می‌تواند به پزشکان در هدایت سوزن بیوپسی به محل دقیق توده یا ناهنجاری در پستان کمک کند، تا نمونه‌برداری دقیق‌تری انجام شود.
پایش پس از درمان: برای زنانی که سابقه سرطان پستان دارند، ماموگرافی به‌عنوان یک ابزار پیگیری برای بررسی بازگشت بیماری یا نظارت بر وضعیت پستان پس از درمان استفاده می‌شود.

مزایای سونوگرافی

سونوگرافی سینه یک ابزار حیاتی در تشخیص و مدیریت بیماری‌های پستان است که 5 مزیت این روش تصویربرداری عبارتند از:

غیرتهاجمی و بدون درد: بدون نیاز به سوزن یا تزریق
ایمنی بالا: استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برخلاف ماموگرافی که از اشعه ایکس استفاده می شود. در نتیجه می توان گفت در سونوگرافی، هیچ‌گونه تابشی وجود ندارد و برای زنان باردار و مادران شیرده ایمن است.
تشخیص دقیق کیست‌ها و توده‌ها: سونوگرافی می‌تواند تفاوت بین کیست‌های پر از مایع و توده‌های جامد را مشخص کند. این ویژگی می تواند به تشخیص دقیق‌تر و تصمیم‌گیری بهتر در مورد نیاز به آزمایش‌های بیشتر کمک کند.
دسترسی و هزینه کمتر: سونوگرافی به‌طور گسترده‌ای در دسترس است، استفاده از آن آسان بوده و نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری ارزان‌تر است.
تصاویر زنده و دقیق: این روش تصاویر زنده و دقیقی از بافت سینه ارائه می‌دهد که می‌تواند به تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌ها کمک کند.

تشخیص دقیق توده های سینه از مزایای سونوگرافی سینه است.

موارد استفاده از ماموگرافی

در اینجا به برخی از کاربردهای اصلی ماموگرافی اشاره می‌کنیم:

غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان پستان در مراحل اولیه
تشخیص بیماری‌های پستان با علائمی مانند توده، درد، یا تغییرات در پوست و نوک پستان
پیگیری پس از درمان برای زنانی که سابقه سرطان پستان داشتند.
ارزیابی توده‌های مشکوک و تعیین ماهیت توده پستانی
هدایت سوزن در بیوپسی برای تشخیص دقیق توده یا ناهنجاری

موارد استفاده از سونوگرافی

از جمله کاربردهای سونوگرافی عبارتند از:

تشخیص و بررسی بارداری
تشخیص بیماری‌ها و مشکلات اندام‌های داخلی
راهنمایی در طول برخی از روش‌های پزشکی مثل بیوپسی‌ سینه و سایر روش‌های تهاجمی
بررسی درد، تورم و عفونت در اندام‌های داخلی

موارد استفاده در سونوگرافی — بررسی مشکلات اندام های داخلی دیگر به جز سینه نیز، از کاربردهای سونوگرافی است.

ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی

وقتی صحبت از تشخیص زودهنگام سرطان سینه باشد، ماموگرافی است که توده ها، تغییرات یا عدم تقارن را مشخص ‌می‌کند. اما در مقابل، سونوگرافی می تواند تصویربرداری دقیق و اطلاعات بیشتری در مورد توده یا ناهنجاری خاص ارائه دهد. انتخاب بین ماموگرافی و سونوگرافی بستگی به شرایط خاص هر بیمار و هدف از انجام تصویربرداری دارد. بنابراین نمی‌توان گفت که ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی، چون هر دو روش نقش مهمی در تشخیص و مدیریت بیماری‌های پستان دارند.

در کشورهای آسیایی سونوگرافی به دلایلی مثل در دسترس بودن و هزینه کم به عنوان جایگزین احتمالی برای ماموگرافی در غربالگری سرطان پستان پیشنهاد شده است. اما نتایج تحقیق وانگ و همکاران در سال 2020 بر روی 124 هزار و 425 زن نشان داد که هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که سونوگرافی بتواند جایگزین ماموگرافی در غربالگری سرطان پستان در زنان آسیایی شود.
Is Ultrasound an Accurate Alternative for Mammography in Breast Cancer Screening in an Asian Population? A Meta-Analysis (Wang, Jing, et al. 2020)

تفسیر جواب ماموگرافی نرمال

نتایج نرمال ماموگرافی به شرح زیر است:

عدد صفر (0): داده‌ها ناقص هستند یا ممکن است در حین تصویربرداری مشکلی مانند تکان خوردن وجود داشته باشد که نتایج را ناخوانا کرده است.
عدد یک (1): نتیجه تست منفی است و مشکلی وجود ندارد؛ توده سرطانی یافت نشده است. البته توجه کنید که گاهی ممکن است پزشک درخواست تست مجدد داشته باشد که لازم است انجام دهید.
عدد دو (2): توده‌ای که وجود دارد سرطانی نیست و از نوع خوش‌خیم است. این توده‌ها ممکن است به دلیل کلسیفیکاسیون، رسوب کلسیم در بافت سینه، کیست پستان یا توده‌های طبیعی باشند.
عدد سه (3): احتمالاً توده از نوع خوش‌خیم و غیرسرطانی است. این نتایج نرمال هستند و نیاز به نمونه‌برداری ندارند، اما باید بدانید که احتمال سرطانی بودن آن‌ها کاملاً صفر نیست (احتمال بدخیمی کمتر از 2 درصد است).

جواب نرمال ماموگرافی — اگر جواب ماموگرافی عدد چهار (4) باشد، نشان دهنده نتایج غیر نرمال ماموگرافی است که ممکن است شامل سلول های سرطانی باشد.

عکس ماموگرافی نرمال

در این تصویر، نمونه ای از عکس ماموگرافی نرمال یک بیمار را مشاهده می‌کنید.

عکس کیست در ماموگرافی

اگر می‌خواهید بدانید عکس کیست در ماموگرافی چگونه است به تصویر زیر دقت کنید.

ماموگرافی سونوگرافي عکس سرطان سينه

در تصویر زیر انواع توده های تشخیصی در دو روش سونوگرافی و ماموگرافی را مشاهده می‌کنید که می‌تواند نشان‌دهنده تشخیص سرطان سینه باشد.

تفسیر سونوگرافی پستانها

پزشک رادیولوژیست با استفاده از سونوگرافی سینه سطح تراکم سینه شما را با تخصیص آن به یکی از 4 دسته زیر توصیف می‌کند:

سینه تقریباً کاملاً چرب: این سینه به طور کامل از بافت چربی با بافت فیبری و غده ای بسیار کمی تشکیل شده است.
بافت پستانی همراه با مناطق پراکنده (با تراکم فیبروگلندولار)
بافت سینه به طور ناهمگن متراکم
بافت فوق العاده متراکم

سیستم BI-RADS در سونوگرافی

نتایج سونوگرافی پستان معمولاً با استفاده از سیستم BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System) گزارش می‌شود. تفسیر نتایج به شرح زیر است:

BI-RADS 0: نیاز به ارزیابی بیشتر یا تصاویر تکمیلی.
BI-RADS 1: نتایج منفی؛ هیچ ناهنجاری مشاهده نشده است.
BI-RADS 2: یافته‌های خوش‌خیم؛ مانند کیست‌های ساده.
BI-RADS 3: یافته‌های احتمالاً خوش‌خیم؛ نیاز به پیگیری کوتاه‌مدت.
BI-RADS 4: ناهنجاری مشکوک؛ نیاز به بیوپسی.
BI-RADS 5: ناهنجاری بسیار مشکوک به بدخیمی؛ نیاز به بیوپسی.
BI-RADS 6: بدخیمی اثبات شده؛ معمولاً در بیماران تحت درمان سرطان پستان.

برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله birads 2 در سونوگرافی چیست + سایر انواع BI-RADS از 0 تا 6 را مطالعه کنید.

علت سونوگرافی بعد از ماموگرافی

سونوگرافی برای اطمینان بیشتر از توده یا ناهنجاری تشخیص داده شده در ماموگرافی، انجام می‌شود. طی این آزمایش مشخص خواهد شد که توده مایع است یا جامد، تا پزشک مراحل بعدی تشخیص و درمان را انجام دهد. 3 دلیل تجویز سونوگرافی بعد از ماموگرافی عبارتند از:

بررسی نواحی مشکوک
سینه‌های متراکم
تکمیل نتایج ماموگرافی

علت سونوگرافی بعد از ماموگرافی — برای تکمیل شدن نتایج ماموگرافی نیاز به سونوگرافی است.

شما همین حالا می‌توانید از صفحه نوبت دهی اینترنتی سونوگرافی تهران، به صورت کاملا اینترنتی و سریع، در مرکز تصویربرداری دکتر مردانی درخواست نوبت خود را در شعبه‌های مختلف ثبت نمایید.

تشخيص سرطان سينه با سونوگرافي یا ماموگرافی

انتخاب بین سونوگرافی و ماموگرافی در تشخیص سرطان سینه کمی دشوار است. چون از هر دو روش برای تشخیص سرطان پستان استفاده می‌شود. البته بهتر است خودتان با مطالعه مطلب ايا سرطان سينه با سونوگرافي قابل مشاهده است، این موضوع را دریابید.

به عنوان یک قاعده کلی، ماموگرافی برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه بهتر است، اما سونوگرافی برای بررسی توده‌های مشکوک و بافت‌های متراکم مناسب‌تر است.

مراکز سونوگرافی و ماموگرافی در تهران

سعی کنید بهترین مرکز ماموگرافی در تهران را انتخاب کنید که دارای کادر مجرب و متخصص باشد. رعایت نکات بهداشتی از یک سو و مجهز بودن آن مرکز به انواع دستگاه های سونوگرافی و ماموگرافی دیجیتال، موجب جلب رضایت شما شده و همچنین نتایج صحیح‌تری را در اختیار پزشک شما قرار خواهد داد.

کلیه خدمات ماموگرافی فول دیجیتال در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر مردانی با کادر مجرب خانم انجام می پذیرد. (سونوگرافی تهرانپارس | سونوگرافی پیروزی)

سوالات متداول

در این بخش به چند سوال مهم درباره مقایسه ماموگرافی و سونوگرافی پاسخ می دهیم.

1- برای تشخیص توده پستان ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی؟

برای تشخیص توده‌های پستان، ماموگرافی و سونوگرافی هر دو نقش مهمی دارند و انتخاب بین آن‌ها بستگی به شرایط بیمار دارد. ماموگرافی به عنوان یک روش غربالگری استاندارد برای زنان بالای 40 سال، برای تشخیص توده‌های کوچک و میکروکلسیفیکاسیون‌ها بسیار مؤثر است. در حالی که سونوگرافی برای بررسی توده‌های مشکوک که در ماموگرافی دیده نمی‌شوند یا برای تکمیل نتایج ماموگرافی استفاده می‌شود.

2- ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی؟

ماموگرافی برای تشخیص زود هنگام سرطان پستان بهتر است، اما سونوگرافی سینه برای بررسی توده‌ها و بافت‌های متراکم مناسب‌ می باشد.

3- بهترین سن برای انجام ماموگرافی؟

بهترین سن برای ماموگرافی معمولاً از 40 سالگی به بعد است. این توصیه بر اساس دستورالعمل‌های انجمن سرطان آمریکا و سازمان‌های بهداشتی است. البته در برخی موارد، به‌ویژه اگر فرد دارای سابقه خانوادگی سرطان پستان باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که ماموگرافی زودتر از 40 سالگی آغاز شود. توجه داشته باشید که زنان بالای 50 سال باید به‌طور منظم و سالانه ماموگرافی انجام دهند.

4- بهترین زمان انجام ماموگرافی؟

بهترین زمان برای انجام ماموگرافی یک هفته پس از پایان دوره قاعدگی (در نیمه اول چرخه پریودی) است. در این زمان، سطوح هورمونی پایین‌تر است و بافت پستان تراکم کمتری دارد، که وضوح تصاویر ماموگرافی را بهبود می‌بخشد و تشخیص ناهنجاری‌ها را آسان‌تر می‌کند.

5- ماموگرافی بهتره یا ام ار ای؟

انتخاب بین ماموگرافی و ام آر آی (MRI) بستگی به شرایط خاص بیمار و هدف از انجام تصویربرداری دارد. ماموگرافی به‌عنوان روش استاندارد غربالگری برای زنان بالای 40 سال است. در حالی که ام آر آی (MRI) برای بررسی دقیق‌تر توده‌ها و ناهنجاری‌های پستان، به‌ویژه در زنان با سابقه خانوادگی قوی سرطان پستان یا بافت پستان بسیار متراکم، مناسب‌تر است.

در یک مقایسه دیگر باید گفت که بنابر تحقیقات میزان دقت و حساسیت MRI بین 83 تا 98.4 و در ماموگرافی معمولاً حدود 87 درصد است.

“لازم به ذکر است که این مطالب صرفا بر اساس تحقیق و جستجو بوده و ممکن است در برخی موارد نیاز به بررسی از جانب پزشک داشته باشد، لذا هرگونه پرسش و ابهام را با پزشک مشورت کنید.”