آندومتریوز چیست؟ ایا اندومتریوز سرطان است + علت، علائم و درمان

آندومتریوز چیست؟

اندومتریوز (Endometriosis) یک بیماری شایع مزمن التهابی در زنان می باشد که در آن بافتی شبیه به آندومتر خارج از حفره رحم رشد می کند. این بیماری عامل اصلی کاهش عملکرد تولید مثل و تضعیف کیفیت زندگی در زنان می باشد. در حال حاضر، ۱۹۰ میلیون نفر از جمعیت زنان در سراسر جهان با بیماری اندومتریوز مواجه می باشند.

علت اندومتریوز چیست؟

رحم دارای دو نوع سلول اصلی می باشد. سلول‌های عضلانی که دیواره‌های رحم را می‌سازند و میومتر نام دارند و سلول‌های غده‌ای که پوشش حفره رحم را تشکیل می‌دهند و به نام اندومتر شناخته می شوند. در یک دوره قاعدگی معمولی، بیشتر بافت پوششی داخلی رحم و خون از طریق دهانه رحم دفع می‌شود، اما مقادیر کمی از خون از طریق لوله‌های فالوپ به داخل حفره شکم باز می گردد و این خون حاوی سلول‌های اندومتریال است که در طول قاعدگی ریزش می‌کنند. برخی از این سلول‌ها به حفره‌های لگن و شکم چسبیده و سپس شروع به رشد و تکثیر کرده و در نهایت به بافت اندومتریوتیک تبدیل می‌شوند.

نکته: لازم است بدانید، سلول‌های اندومتریال همچنین می توانند در اعضای دیگر بدن مانند تخمدان ها، لوله های فالوپ، روده، مثانه، حالب، نزدیک یا پشت رحم و صفاق نیز رشد کنند.

ایا اندومتریوز سرطان است؟

اندومتریوز سرطان نیست اما یک بیماری مزمن است که می تواند مشکلات جدی برای زنان ایجاد کند. تحقیقات نشان داده که اندومتریوز ممکن است با افزایش خطر ابتلا به برخی از سرطان ها، مانند سرطان تخمدان، مرتبط باشد اما خود به عنوان یک بیماری سرطانی شناخته نمی شود.

برای برخی از کاربران این سوال مطرح است که ایا اندومتریوز باعث مرگ میشود؟ پاسخ این است که سرطان کشنده نیست و بیمار می تواند طول عمر طبیعی داشته باشد اما می تواند تاثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. اگر اندومتریوز درمان نشود، منجر به عوارض مختلفی از جمله پیشرفت بیماری و تشدید علائم می شود.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به اندومتریوز هستند؟

1. کسانی که شروع قاعدگی آن ها از سنین پایین می باشد.
2. کسانی که دچار مشکل عدم باروری هستند.
3. زنانی که سیکل های دوره قاعدگی آن ها کمتر از 28 روز می باشد.
4. کسانی که دوره های قاعدگی سنگین و بیش از 7 روز دارند.
5. افرادی که در سنین بالا یائسه می شوند.
6. کسانی که سطح استروژن بالایی در بدن دارند.
7. افرادی که سابقه ابتلا به اندومتریوز در خانواده خود دارند.

نکته: اگر فردی در خانواده مبتلا به اندومتریوز باشد، خطر ابتلا به آن برای سایر افراد خانواده 7 تا 10 برابر بیشتر از افرادی است که سابقه خانوادگی ندارند. اندومتریوز در اعضای نزدیک خانواده مانند مادربزرگ، مادر و خواهر، فرد را در بالاترین خطر ابتلا به این بیماری قرار می دهد.

شما می‌توانید در مرکز سونوگرافی دکتر مردانی، به صورت کاملا اینترنتی و سریع، از صفحه درخواست و رزرو نوبت آنلاین سونوگرافی درخواست نوبت خود را در شعبه‌های مختلف ما در تهران ثبت نمایید.

کلیه خدمات سونوگرافی در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر مردانی با کادر مجرب خانم انجام می پذیرد. (سونوگرافی تهرانپارس | سونوگرافی پیروزی)

انواع اندومتریوز

انواع اندومتریوز بر اساس آسیب شناسی بافتی و مکان‌های آناتومیک به صورت زیر می باشد:

• اندومتریوز سطحی: خفیف ترین و رایج ترین شکل بیماری بوده و معمولا بر روی سطح صفاق ضایعاتی دیده می شود.
• اندومتریوما: کیست های تیره ای که به کیست شکلاتی معروف اند و در تخمدان یافت می شوند.
• اندومتریوز نفوذی عمیق: شامل ضایعاتی که در عمق بیش از 5 میلی متر در لایه عضلانی روده، دیواره مثانه و سایر اعضا نفوذ می کنند.

مراحل اندومتریوز

• اندومتریوز حداقلی(Minimal): ضایعات کوچک و سطحی روی تخمدان ها مشاهده شده اما هیچ گونه چسبندگی وجود ندارد.
• اندومتریوز خفیف(Mild): ضایعات و زخم های سطحی بر روی تخمدان ها و صفاق وجود داشته و چسبندگی قابل توجهی وجود ندارد.
• اندومتریوز متوسط(Moderate): ضایعات متعدد، سطحی و عمیق مشاهده شده و بر روی تخمدان ها و لوله های فالوپ چسبندگی وجود دارد.
• اندومتریوز شدید(Severe): زخم ها و ضایعات عمیق و سطحی بر روی لگن و تخمدان ها مشاهده شده و همچنین چسبندگی به صورت متراکم وجود دارد.

علائم اندومتریوز چیست؟

درد، شایع ترین علامت اندومتریوز می باشد، اما لازم است بدانید شدت بیماری همیشه با شدت درد مرتبط نیست. گاهی بیماران مبتلا به اندومتریوز شدید، درد زیادی احساس نمی‌کنند، در حالیکه بیماران با اندومتریوز خفیف ممکن است درد بسیار شدیدی را تجربه کنند. از علائم اندومتریوز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد شدید قاعدگی (Dysmenorrhea):شایع‌ترین نوع درد، درد لگنی دوره‌ای است که در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند و در روزهای نزدیک به قاعدگی و در طول آن شدیدتر می شود. گرفتگی در دوران قاعدگی نسبتاً رایج است اما وضعیت زمانی مشکوک می شود که درد بسیار بیشتر از معمول باشد، به طوری که فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نباشد.
• درد لگنی یا شکمی غیر دوره‌ای: درد ناشی از اندومتریوز می‌تواند به سایر مراحل چرخه، در نزدیکی تخمک گذاری و یا حتی در روز های قبل از قاعدگی، گسترش یابد.
• درد در هنگام یا بعد از مقاربت جنسی (Dyspareunia): درد در هنگام یا گاهی بعد از مقاربت می‌تواند ناشی از اندومتریوز باشد.
• زنانی که اندومتریوز دارند ممکن است تغییراتی در الگوی خونریزی خود نیز تجربه کنند، از جمله: خونریزی بیش از حد قاعدگی، چرخه های قاعدگی نامنظم، دوره‌های قاعدگی طولانی‌تر از معمول، خونریزی و لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی
• درد در لگن، پایین شکم، رکتوم، واژن یا پایین کمر به ویژه در دوران قاعدگی
• مشکلات گوارشی مانند اسهال و یبوست
• درد در هنگام معاینه داخلی بدن
• ناباروری یا کاهش باروری

راه های تشخیص بیماری اندومتریوز چیست؟

در حالی که بسیاری از افراد مبتلا علائم رایج اندومتریوز را تجربه می کنند، برخی از افراد مبتلا به این بیماری علائمی ندارند که این موضوع موجب تاخیر در تشخیص می شود. تشخیص زودهنگام و به موقع موجب کاهش اثرات طولانی مدت، بهبود کیفیت زندگی، پیشگیری از ناباروری و مدیریت بهتر بیماری می شود. علائم بیماری اندومتریوز می تواند شبیه علائم سایر بیماری ها مثل کیست تخمدان و بیماری التهابی لگن باشد که تشخیص آن را سخت می کند. استفاده از دستگاه های سونوگرافی دقیق، پیشرفته و به روز در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر مردانی به همراه متخصصین مجرب خانم، موجب سهولت در تشخیص اندومتریوز شده است.

“لازم به ذکر است که تمامی تجهیزات به کار رفته در مراکز سونوگرافی دکتر مردانی از دقت و عملکرد بسیار بالایی برخوردار هستند و انواع خدمات سونوگرافی و رادیولوژی برای شما عزیزان با بهترین امکانات ارائه میگردد؛ همچنین شما می توانید برای دریافت نوبت خود در هردو مراکز تصویربرداری پزشکی دکتر مردانی به صفحه درخواست نوبت اینترنتی سونوگرافی مراجعه کنید.”

تشخیص اندومتریوز شامل موارد زیر می باشد:

• معاینه فیزیکی: پزشک با گرفتن شرح حال از بیمار و انجام معاینه، ناهنجاری هایی مانند زخم و یا کیست را تشخیص می دهد. اندومتریوز حداقلی و خفیف معمولا از این طریق قابل تشخیص نیستند. معاینه لگنی می‌تواند برای بیمارانی که علائم درد لگن دارند، ناخوشایند باشد و در برخی شرایط ممکن است امکان‌پذیر نباشد. دقت تشخیصی معاینه بالینی پایین است، بنابراین معاینه فیزیکی به تنهایی نمی‌تواند اندومتریوز را رد کند.

  

•  بیومارکرها: بیومارکرهای خون، بافت اندومتر و ادرار می‌توانند به عنوان نشانگرهایی برای تشخیص اندومتریوز مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، این بیومارکرها نمی‌توانند مکان ضایعات اندومتریوزی را مشخص کنند. یک بیومارکر پرکاربرد، CA-125 است که در سطوح بالایی در اندومتریوز یافت می‌شود اما می‌تواند در چندین بیماری دیگر نیز افزایش یابد. بنابراین، این بیومارکر به‌عنوان یک تست منفرد برای تشخیص این بیماری ارزشی ندارد.
• تصویربرداری: تکنیک های تصویر برداری مانند سونوگرافی ترانس واژینال (Trans Vaginal Ultrasound) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (Magnetic Resonance Imaging) دارای حساسیت بالا (91%) برای تشخیص و رد ضایعات اندومتریوزی هستند و علاوه بر وجود یا عدم وجود بیماری، نوع و محل اندومتریوز را مشخص می کنند. این روش ها برای تشخیص اندومتریوما و اندومتریوز نفوذی عمیق مناسب می باشند.
  • سونوگرافی ترانس واژینال (TV-USG): اولین تکنیک تصویربرداری مورد استفاده است که باید توسط یک متخصص در زمینه سونوگرافی متمرکز بر زنان و با رعایت دقیق استاندارد ها انجام شود. سونوگرافی می تواند اندومتریوز تخمدانی، اندومتریوز عمقی و چسبندگی های ناشی از آن ها را ارزیابی کند.

    

  • تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): این روش امکان ارزیابی در چندین نما را فراهم کرده که می تواند در تشخیص ضایعات اندومتریوز خارج لگنی نیز مفید باشد.
• لاپاراسکوپی: لاپاراسکوپی شامل بررسی حفره شکمی و تأیید هیستولوژیکی ضایعات مشکوک می باشد. این نوع تشخیص برای شناسایی ضایعات میکروسکوپی مخفی از طریق بیوپسی در زنان مبتلا به اندومتریوز مفید است. با این حال، این روش گران و تهاجمی بوده و خطراتی مانند خونریزی و عفونت را برای بیمار به همراه دارد. مشاهده لاپاراسکوپی ضایعات اندومتریوز به همراه تأیید هیستوپاتولوژیک به مدت طولانی به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص در نظر گرفته شده است، اما راهنمایی‌های اخیر تشخیص غیرجراحی (بالینی) مبتنی بر علائم و یافته‌های معاینه فیزیکی و تصویربرداری را توصیه می‌کنند. بنابراین می توان سونوگرافی ترانس واژینال را روش قابل اعتمادی برای تشخیص اندومتریوز در نظر گرفت تا درمان آغاز و پیگیری شود.

  

اندومتریوز	سونوگرافی ترانس واژینال	لاپاراسکوپی
اندومتریوز سطحی صفاق	–
اندومتریومای تخمدان
اندومتریوز عمیق بخش سیگموئیدی روده بزرگ

درمان اندومتریوز

انتخاب درمان اندومتریوز باید بر اساس علائم اصلی (درد یا ناباروری)، سن بیمار، ذخیره تخمدانی، تمایل به بارداری در کوتاه مدت و همچنین ویژگی های ضایعه ( فنوتیپ، میزان گسترش، مشکوک بودن به بدخیمی) انجام می شود.

دقت کنید که موارد ذکر شده براساس تحقیقات بوده و مصرف دارو باید حتما با تجویز پزشک باشد.

• درمان دارویی: رایج ترین درمان دارویی براساس داروهای هورمونی است که برای درد مرتبط با اندومتریوز بر سرکوب استروژن، مهار تکثیر بافت و التهاب موثر هستند. درمان هورمونی اغلب با جلوگیری از تخمک گذاری، مانع آزادسازی هورمون ها از جمله استروژن توسط تخمدان ها می شود که می تواند به کاهش سرعت رشد و فعالیت موضعی اندومتر و ضایعات اندومتریال کمک کند.
• قرص های پروژستین یا قرص های ترکیبی استروژن و پروژسترون به عنوان خط اول درمان برای درد شدید قاعدگی یا درد مزمن لگنی به ویژه در مراقبت های اولیه استفاده می شود.
• آنالوگ های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین خط دوم درمان هستند و به طور قابل توجهی سطح استروژن سیستمیک را سرکوب می کنند.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و سایر مسکن ها نیز برای درمان علائم درد استفاده می شوند.

  

• درمان با جراحی: درمان از طریق جراحی زمانی پیشنهاد می شود که داروهای هورمونی مختلف موثر نباشند و یا برای فرد عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشند. در موارد نادر مشکوک به اندومتریوما، انسداد جزئی روده و اندومتریوز عمقی شدید حالب نیاز به جراحی می باشد. در صورت انجام جراحی و عدم تمایل فرد به بارداری فوری، می توان از درمان هورمونی بعد از عمل برای جلوگیری از عود ضایعات و علائم استفاده کرد.
  • نکته: در طی جراحی لاپاراسکوپی پزشک بیرون تخمدان ها، رحم، لوله های فالوپ و سایر اعضا را مشاهده می کند. همچنین ابزارهای جراحی برای برداشتن بافت زخمی یا گرفتن نمونه های بافتی می توانند به لاپاراسکوپ متصل شوند. درد اندومتریوز به صورت جراحی با قطع مدار های مغزی که سیگنال های درد را منتقل می کنند، درمان می شود. در نتیجه میتوان گفت که از لاپاراسکوپی برای تشخیص و همچنین حذف بافت نا به جای اندومتر استفاده می شود.
• هیسترکتومی: گاهی جهت درمان اندومتریوز، هیسترکتومی انجام می گیرد. در طی این جراحی پزشک رحم و سرویکس (دهانه رحم) و همچنین تخمدان ها را بر می دارد، زیرا تخمدان ها با تولید استروژن باعث رشد بافت اندومتریوز می شوند.

دقت کنید که موارد ذکر شده براساس تحقیقات بوده و مصرف دارو باید حتما با تجویز پزشک باشد.

تاثیر لایف استایل و تغذیه در بیماری اندومتریوز

ارتباط معناداری بین سبک زندگی و تغذیه با اندومتریوز وجود دارد. التهاب و عملکرد استروژن از جمله فرآیند های پاتوفیزیولوژیک مهمی هستند که در تشخیص و درمان اندومتریوز نقش کلیدی دارند و همچنین عوامل فیزیکی و تغذیه ای اثرات مهمی در هر دو مورد می توانند داشته باشند.

از عوامل فیزیکی که در درمان اندومتریوز موثر می باشند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فعالیت بدنی: با توجه به ماهیت التهابی و وابسته به استروژن بیماری اندومتریوز، فعالیت بدنی ممکن است به دلیل تاثیر بر هورمون ها، مانند کاهش استروژن های فاز لوتئال و افزایش سطح گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی بر علائم و پیشرفت اندومتریوز تاثیر داشته باشد.
• شیردهی: مطالعات نشان داده میزان علائم مرتبط با اندومتریوز در میان مادرانی که حداقل شش ماه بعد از زایمان شیردهی داشته اند، کاهش یافته و تسکین علائم ممکن است به دلیل آمنوره (عدم قاعدگی) در این دوران باشد.
• شاخص توده بدنی (BMI): چاقی تاثیر زیان باری بر روی اندومتر دارد و یک عامل موثر در اندومتریوز است. BMI در افراد مبتلا به اندومتریوز بالاتر از افراد سالم می باشد.

برای درمان اندومتریوز چه بخوریم؟

در یک مطالعه نشان داده شد زنانی که رژیم غذایی با پتانسیل التهابی بالا مصرف می کنند به طور قابل توجهی بیشتر از زنانی که رژیم غذایی کم التهاب دارند، در معرض ابتلا به اندومتریوز هستند. مصرف چربی های ترانس، اسید پالمیتیک و گوشت قرمز از جمله مواردی هستند که با افزایش خطر اندومتریوز مرتبط می باشند و از سوی دیگر عوامل موجود در غذاهای گیاهی، به ویژه فیبر،آنتی اکسیدان ها و ویتامین C ، E و D اثرات مفیدی برای پیشگیری و درمان دارند. در ادامه به تعدادی از عوامل غذایی که در توسعه اندومتریوز نقش دارند اشاره خواهیم کرد:

• سبزیجات و میوه ها:
  •  پُلی فِنول ها: پُلی فِنول ها خواص ضد سرطانی، ضد التهابی، ضد آترواسکلروتیک، آنتی اکسیدانی و ضد فشار خون دارند در نتیجه می تواند به عنوان یک عامل ارزان، غیرسمی و در دسترس در مدیریت اندومتریوز استفاده شود.
  • فیتو استروژن ها: ترکیبات گیاهی طبیعی هستند که از نظر ساختاری و عملکردی شباهت هایی با استروژن دارند و به دلیل شباهت ساختاری با استروژن، می توانند به گیرنده های استروژن متصل شده و پاسخ های میانجی گری شده توسط گیرنده های استروژن را تحت تاثیر قرار دهند. فیتو استروژن ها می توانند نتایج ضد التهابی و ضد تکثیری داشته باشند. همچنین در سبزیجات، میوه ها، چای، غلات، حبوبات، جوانه ها، سویا، دانه های روغنی و کلم یافت می شوند.
  • Resveratrol: بیش از 70 نوع از گیاهان و محصولات گیاهی، به ویژه انگور های سیاه و قرمز، توت ها و آجیل ها حاوی Resveratrol هستند که یک فیتو استروژن و فیتو آلکسین است. تاثیر Resveratrol بر سلول های اندومتریال و اندومتریوز بررسی شده و نشان داده شده که این ماده دارای عملکرد پروآپوپتوتیک و اثر بازدارنده بر تکثیر سلولی و رشد تهاجمی است و این امر مربوط به کاهش بیان عوامل تهاجمی، رگ زایی و التهابی، به ویژه اینترلوکین 6 (IL-6) و اینترلوکین 8 (IL-8) است. ترکیب داروی ضد بارداری خوراکی با Resveratrol نتایج مثبتی مثل کاهش دیسمنوره و تسکین درد در درمان علائم مرتبط با اندومتریوز دارد.
  • آنتی اکسیدان ها: رادیکال های آزاد از طریق فرایند های فیزیولوژیکی و مواجهه با عوامل محیطی تولید و موجب استرس اکسیداتیو می شوند که اغلب منجر به آسیب یا مرگ سلولی می گردد و به طیف گسترده ای از بیماری ها کمک می کند. مکمل های ویتامین های C و E به طور قابل توجهی علائم اندومتریوز را کاهش می دهند. ویتامین C یک آنتی اکسیدان است که به شدت رادیکال های آزاد را کاهش می دهد. انسان ها قادر به سنتز ویتامین C نیستند، بنابراین باید آن را از طریق غذا یا مکمل ها تامین کنند. فلفل ها، مرکبات، کیوی، بروکلی، گوجه فرنگی، سیب زمینی و توت فرنگی برخی از محصولات معروف و حاوی ویتامین C هستند. ویتامین C اهمیت زیادی برای بهبود عملکرد باروری تخمدان ها و کاهش القا و رشد ضایعات اندومتریال دارد.

    

• ادویه ها و گیاهان دارویی: گیاهان دارویی و ادویه ها دارای سطوح بالای پُلی فِنول ها و فعالیت ضد التهابی شناخته شده هستند. ادویه هایی که بیشترین اثر ضد التهابی را دارند عبارتند از: آویشن، پونه کوهی، ریحان، رزماری، نعناع، مریم گلی، زردچوبه، شوید، دارچین، جعفری، میخک، جوز هندی، زنجبیل، شنبلیله، فلفل سیاه و فلفل چیلی. بسیاری از مواد ضد التهابی مثل زردچوبه یک یا چند مرحله از مسیر های مرتبط با تحریکات پیش التهابی را مهار می کند.
  

  زردچوبه و اندومتریوز: زردچوبه یک ادویه با خواص ضد التهابی و ضد سرطانی است که غلظت استروژن ها، TNF آلفا و واسطه های اینترلوکین را کاهش می دهد، مرگ سلولی را تسریع کرده و رگ زایی را مهار می کند.

• چای و قهوه: چای سفید و چای سبز نسبت به چای سیاه حاوی مقادیر بیشتری از ترکیبات پُلی فِنول ها با خواص آنتی اکسیدانی قوی هستند. کافئیک اسید موجود در قهوه نیز استرس اکسیداتیو را کاهش داده و می تواند عوارض ناشی از اندومتریوز را کاهش دهد.
• لبنیات: لبنیات منبع خوبی از پروژسترون، استروژن، کلسیم، ویتامین D، ترکیبات ضد التهابی و ضد تومورزایی و اسید های چرب غیر اشباع چندگانه است. مصرف محصولات لبنی با کاهش عوامل التهابی مانند رادیکال های آزاد و اینترلوکین 6 (IL-6) استرس التهابی و اکسیداتیو را کاهش داده و در نتیجه موجب کاهش خطر اندومتریوز می شود. در یک مطالعه مشخص شده که نوجوانانی که مقادیر بیشتری از لبنیات از جمله ماست و بستنی مصرف کرده بودند، میزان شناسایی کمتری در ارتباط با اندومتریوز در بزرگسالی داشتند. در یک بررسی دیگر رابطه بین اندومتریوز و انواع خاصی از محصولات لبنی تجزیه و تحلیل گردیده و مشخص شد مصرف زیاد کره ممکن است خطر اندومتریوز را افزایش دهد.

  

• ماهی: روغن ماهی سطح گردش پروستاگلاندین های نوع 2 را کاهش داده و در نتیجه علائم دیسمنوره (قاعدگی دردناک) و التهابی کاهش می یابد.

  

  • امگا 3 و امگا 6: امگا 3 و امگا 6 دارای اسید های چرب غیر اشباع چندگانه ای هستند که در ماهی های چرب و دانه های روغنی و گیاهی یافت می شوند. امگا 3 باعث کاهش قابل توجه ضایعات اندومتریوز می شود و همچنین مصرف روغن ماهی غنی از امگا 3 موجب کاهش درد لگن در زنان مبتلا به اندومتریوز می شود.
  • ویتامین D: ماهی های چرب و روغن کبد ماهی حاوی ویتامین D3 هستند و بهترین منبع ویتامین D سنتز پوستی است که تحت تاثیر تابش اشعه ماورا بنفش B انجام می شود. بیماران مبتلا به اندومتریوز با مصرف مکمل های ویتامین D، کاهش معناداری در درد لگنی تجربه کرده اند.
• گوشت: مصرف گوشت قرمز باعث بیان نشانگرهای پیش التهابی می شود که در پیشرفت اندومتریوز نقش دارند.غلظت های استرادیول با مصرف گوشت قرمز افزایش یافته و سطح گلوبولین متصل به هورمون های جنسی را کاهش می یابد. استروژن سنتز پروستاگلاندین ها را افزایش می دهد و بازخورد مثبت برای استروژن و پروستاگلاندین ها می تواند ویژگی های تکثیری و التهابی را تقویت کند پس کاهش مصرف گوشت قرمز می تواند در کاهش خطر اندومتریوز به ویژه در زنان با علائم درد موثر باشد.

  

رژیم غذایی آندومتریوز

• رژیم غذایی ضد التهابی:

  بسیاری از میوه ها و سبزیجات و غذاهای غنی از مواد معدنی، مانند غذاهای سنتی مدیترانه ای و ژاپنی، اثرات ضد التهابی دارند. رژیم ضد التهابی برای بیماران مبتلا به اندومتریوز نه تنها به دلیل کاهش التهاب، بلکه به دلیل تاثیر مثبت این رژیم غذایی در دوره پیش از بارداری بر باروری و کاهش عوارض بارداری مناسب است.

• رژیم غذایی مدیترانه ای:

  این نوع از رژیم در بین سالم ترین رژیم های غذایی در سطح جهانی رتبه بالایی دارد. این رژیم گیاه محور بوده و فواید زیادی در بیماری های زنان و همچنین در پیشگیری از اکثر بیماری های غیر واگیر، از جمله بیماری های قلبی و سرطان ها دارد. مصرف سبزیجات و میوه های تازه، محصولات کامل دانه ها، محصولات سویا، ماهی های چرب، گوشت سفید به همراه کاهش مصرف گوشت قرمز، نوشیدنی های شیرین، چربی های حیوانی و شیرینی ها، بهبود کلی رفاه زنان مبتلا به اندومتریوز و کاهش درد را به همراه دارد.

• رژیم غذایی گیاهخواری:

  رژیم غذایی گیاهخواری می تواند منجر به افزایش سطح گلوبولین باند کننده هورمون های جنسی و کاهش سطح استروژن در زنان شده و این موضوع به دنبال کاهش تحریک استروژنی اندومتر و کاهش تکثیر بافت های تولید کننده پروستاگلاندین است. در نتیجه این رژیم غذایی برای افراد مبتلا به اندومتریوز توصیه می شود.

• رژیم غذایی کم نیکل:

  نیکل موجود در گوجه فرنگی، لوبیا، غلات، آجیل ها، صدف ها، سیر، پیاز، سویا، ذرت و چای ممکن است در برخی افراد موجب ایجاد التهاب مخاطی تماسی آلرژیک شود که علائمی مشابه سندروم روده تحریک پذیر را ایجاد می کند. این علائم در بیماران مبتلا به اندومتریوز مشاهده می شود و در یک مطالعه مشخص شده که رژیم غذایی کم نیکل می تواند به طور قابل توجهی علائم گوارشی و غیر گوارشی را کاهش دهد.

• رژیم غذایی کم فودمَپ:

  این رژیم شامل مقادیر پایین تری از الیگوساکارید ها، دی ساکارید ها و مونوساکارید ها است که کربوهیدرات موجود در غلات، میوه ها و سبزیجات هستند. فودمَپ ها مولکول های کوچکی هستند که به طور ضعیف جذب می شوند و به راحتی توسط باکتری ها تخمیر می شوند. از طریق تولید گاز و اثرات اسمزی می توانند موجب کشش لومن روده، نفخ و درد در افراد با حساسیت احشایی شوند که در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر و همچنین زنان مبتلا به اندومتریوز مشاهده می شود. رژیم غذایی کم فودمَپ برای بیماران مبتلا به اندومتریوز و علائم روده ای مناسب می باشد اما توجه کنید که این رژیم به دلیل محدودیت های تغذیه ای برای طولانی مدت مناسب نیست.

• رژیم غذایی بدون گلوتن:

  رژیم غذایی بدون گلوتن می تواند درد را به دلیل جلوگیری از تعدیل سیستم ایمنی توسط گلوتن و پاسخ التهابی از طریق تاثیر بر سیستم سایتوکاین ها کاهش دهد.

در این مقاله سعی کردیم در ارتباط با بیماری اندومتریوز اطلاعاتی از جمله علائم، راه های تشخیص و درمان، عوامل تغذیه ای موثر در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. این اطلاعات براساس تحقیق و جستجو می باشد و قطعا نیاز به تشخیص پزشک دارد. بنابراین در صورت داشتن هرگونه ابهام و پرسش با پزشک متخصص مشورت نمایید. همچنین برای دریافت نوبت و اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه تماس با ما مراجعه نمایید.

برخی از منابع

www.cmaj.ca/content/195/10/E363

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36199735

doi.org/10.1016/j.prp.2023.154847

www.mdpi.com/2072-6643/14/24/5283

www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9537113

www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867421005766

www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2949838424000045

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38023746

www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2023.1089891/full

/my.clevelandclinic.org/health/diseases/10857-endometriosis

www.webmd.com/women/endometriosis/ss/slideshow-endometriosis-overview